Mini słownik
Śląskiej gwary
- abo - albo
- adyć - przecież
- ancug - ubranie
- bajtel - mały chłopiec, w kopalni nowicjusz
- bajtlik - portmonetka
- barzo - bardzo
- bek - płacz
- bele - chociaż, żeby, tylko
- bery - gadanie od rzeczy
- bez - przez
- bezmała - ponoć
- bez połednie - w południe
- bifyj - kredens
- blank - zupełnie
- blycnąć - błysnąć
- błaznować - żartować
- błecha - pchła
- błozny - żarty
- boractwo - biedactwo
- borok - biedaczek
- bórg - na kredyt
- buła - góz
- buks - zuchwały żartowniś
- cechownia - sala zborna w kopalni
- cera - córka
- ciepać - rzucać
- ciućmok - fujara
- cnić - tęsknić
- coby - aby, żeby
- chaja - bitka, awantura
- chasiok - śmietnik
- chnet - wnet, niedługo
- chrobok - robak
- chycnąć - zabrać
- cięgiem - ciągle
- cyganić - kłamać
- cygoria - cykoria
- cyndel - lont
- czub - głowa
- ćma - ciemno
- ćmiewek - zmierzch
- ćwiercina - jedna czwarta, ćwierć
- dać się na kogoś - rzucić się na kogoś
- dać spodobać - pozwolić
- dawać pozór - uważać
- dekel - tu przykrywa
- deptanie - parzenie się koguta i kury
- do porządku - poprawnie
- doskwierać - dokuczać
- do kupy - razem
- drabiniok - wóz drabiniasty
- drap, drapko - prędko
- druk - ciśnienie
- dupek - walet
- dwór - podwórze
- dycki - zawsze
- dyć - przecież
- działali - masło robili
- dzieciok - dziecko
- dziepiero - dopiero
- dzis - widzisz
- dźwierze - drzwi
- eli - czy
- familok - dom robotniczy dla kilku rodzin
- fara - probostwo
- faroński - pieroński, dobry, zły
- farorz - proboszcz
- fasować - zrobić, złapać
- fater - ojciec
- fechtować - żebrać
- fedrować - rąbać ścianę węglową
- fela - podkład, drąg
- felonić - przeklinać
- felezunek - sprawdzanie obecności górników
- fertik - koniec, gotów
- fest - mocno
- festelnie - bardzo mocno
- flinta - karabin
- frelka - panna
- fulać - gadać głupstwa
- furgać - fruwać
- furt - daleko, precz
- galoty - spodnie
- gańba - wstyd
- gelender - poręcz
- geltag - wypłata
- genau - dokładnie
- gibko - prędko
- gichnąć - uderzyć, chlustnąć
- giry - nogi
- gizd - przezwisko
- głupielok - głupiec
- golac, gołacz - fryzjer
- golnąć - wypić
- gon - polowanie
- gorki - gorący
- gorko - gorąco
- gorol - człowiek spoza Śląska
- gorszyć - złościć się
- gorzała, gorzołka - wódka
- góra - strych
- gramuła - niezdara
- gruba - kopalnia
- gryfnioczka - elegantka
- gryfny - zręczny, szykowny
- halba - pół litra
- handstand - stać na rękach
- haka - kilof
- harpun - przezwisko kobiety
- haziel, haźlik - ustęp, ubikacja
- heksenszus - postrzał
- hereszt - więzienie
- hut - kapelusz
- ini - inni
- inkszy - inny
- inszy - inny
- istny - prawdziwy, właściwy, ów
- isto - zapewne, chyba
- ja - tak
- jakla - bluza
- jakosik - jakoś
- jankor - troska, zmartwienie
- jeno, jeny - tylko
- jezderkusie - okrzyk przestrachu
- jeżyć - pieklić się
- joch - ja, jam
- kabza - kieszeń
- kaj, kań - gdzie
- kajniekaj - gdzieniegdzie
- kafejka - kawiarnia
- kamrat - kolega
- kandy, kansi - gdzie
- kapelonek - proboszcz
- kapkę - trochę
- kara - taczka
- karbidka - lampa karbidowa
- karlus - chłopiec, kawaler
- kaś - gdzie
- katać - czyżby
- kejza - ser
- kiej - kiedy
- kiejby - gdyby
- kiełzanie - ślizganie
- kiery - któryś
- kiszka - zsiadłe mleko
- kita - kawał mięsa
- klamory - stare graty
- klin - padołek
- klupać - pukać
- kumotra - chrzestna matka
- knap - mało
- knefel - guzik
- kofer - kufer, skrzynia
- kokot - kogut
- kole - obok
- koło - rower
- kopidół - grabarz
- kopyrtnął - przewrócił się
- kranz - kawał
- krauza - słoik
- krasikoń - koniczyna
- krepel - pączek
- krojcdupek - walet treflowy
- krupniok - kiszka kaszana
- krupy pogańskie - kasza gryczana
- kryka - laska
- krzest - chrzest
- krzykopa - rów
- krzynkę - trochę
- kucać - kaszleć
- kurzawa - zamieć śnieżna
- kurz - dym
- kulok - okrągły klocek drewniany
- kuwert - koperta
- kwaretka - ćwiartka wódki
- kwaternik - sublokator
- kwaśnica - woda z kiszonej kapusty
- labo - albo
- lajbwacha - straż przyboczna
- laksyra - biegunka
- larmo - hałas
- larmować - krzyczeć, hałasować
- larwa - maska
- lejty - bicie, lanie
- lipsta - narzeczona
- luft - powietrze
- łeb - głowa
- łoblycze - ubranie
- łobłapiać - obejmować
- łoboczyć - zobaczyć
- łobuch - obu, dwóch
- łonaczyć - robić
- łoński rok - ubiegły rok
- łostudzić - tu znudzić się
- łoszydzić - oszukać
- łycha - łyżka
- łypać - patrzeć
- magierka - czerwona czapka
- majtnąć - chlastnąć, uderzyć
- mamlas - fujara
- mamulka - matka
- maras - błoto, śmiecie
- masna - tłusta
- masarz - rzeźnik
- maszkiecić - wybierać co najlepsze
- maszkiety - słodycze
- mazelonka - spódnica w stroju śląskim
- miano - imię, nazwa
- mianować się - nazywać się
- miech - worek
- miechtać - mienić się, lśnić
- mierzić - denerwować
- miesiączek - księżyc
- miglanc - filut, cwaniak
- mocka - dużo, siła
- modro - niebiesko
- mycka - czapka
- nabijać się - wyśmiewać
- nagłość - porywczość
- najduch - przezwisko (znajda)
- na kreda, na pomp, na bórg - na kredyt
- nale - lecz, ale
- naprać się - upić się
- narobić - wypróżnić się
- naskwol - naumyślnie
- nasuć - nasypać
- nazdać - nawymyślać
- nawalony - pijany
- nieskoro - późno
- nierod - niechętny
- nieskładno - niepasuje
- nikaj - nigdzie
- nudle - makaron
- nudelkula - wałek do ciasta
- oblec - ubrać
- obmierzło - uprzykrzyło
- obstoć - zrobić dobre wrażenie
- ociepać - obrzucić
- ogrywać - tu chodzić z muzyką i życzeniami
- oklupać - tu otrząsnąć się
- osnożyć - zabrudzić
- ostuda - przykrość, kłopot
- padać - mówić
- pakslik - pakunek
- paryzol - parasol
- patrona - nabój
- pąć - pielgrzymka
- pąknąć się - odsunąć się
- pendziałek - poniedziałek
- penzyja - renta, emerytura
- perlik - młot kowalski
- pierona - przekleństwo
- pierzyna kandego - przekleństwo
- pięćdwadzieścia - dwadzieściapięć
- pijus - pijak
- piskać - gwizdać
- piznąć - uderzyć
- plaskaty - płaski
- plaskówka - płaska butelka z wódką
- pluta - słota
- płaczka - łza
- płoszczyca - pluskwa
- podwiela - dopóki
- pociepnąć - porzucić
- pofyrtano - ogłupiała
- pohatrusić - pokłucić się
- pojakiemu - dlaczego
- poklupać - popukać
- pokora - tu smutek, żałoba
- polekku - pomału
- ponki - jabłka
- poprzać - pokochać
- porząd - stale, ciągle
- porzykać - pomodlić się
- poszelontać - wstrząsnąć
- potek - chrzestny
- potka - chrzestna
- poturlać - pokulać
- pra - skrót od prawda
- pragliwy - chciwy
- prawić - mówić, opowiadać
- preswuszt - salceson
- promp - prosto, otwarcie
- przać - sprzyjać, kochać
- przeca, przecę - przecież
- przeprzyć - przekonać
- przesmyczyć - przenieść
- przetyrmanić - stracić, wydać
- przetyrpła - przeniosła, przepchnęła
- przyrychtować - przygotować
- psinco - tyle co "figa z makiem", nic
- pukiel - garb, plecy
- puklaty - garbaty
- purt - zbereźnik
- purtnąć - zasmrodzić
- pyrsk - rodzaj pożegnania lub toastu
- pysk - twarz
- raja - kolej, twoja kolej
- rajcować - plotkować, rozmawiać
- ramon baba - tęga, silna kobieta
- rant - rów, kant
- rąbło - zdenerwowało
- rechtór - nauczyciel
- reumatyka - reumatyzm
- rewiyr - zwolnienie lekarskie
- richtik - rzeczywiście
- robić za błozna - kpić z kogoś, błaznować
- rozkidać - rozlać
- roztomaity - różny
- roztomiły - bardzo miły
- rychtować - przygotować, urządzać
- ryczeć - krzyczeć, płakać
- ryczka - zydel, mały stołek
- ryj - tu twarz
- ryma - katar
- rypnąć - uderzyć
- rysik - twardy sztyft do pisania na tablicy
- rzykać - modlić się
- kwaternik - sublokator
- sam - tu, tutaj
- samotny (a) - kawaler (panna)
- seblyc sie - rozebrać się
- semnąć - zdjąć
- serwet - obrus
- skazać - dać znać
- skąpidusza - skąpiec
- skiż - z powodu
- skoczka - pchła
- skórkorz - handlarz skórami
- skrzypka - skrzypce
- skuli - z powodu
- słomionka - kosz ze słomy
- smolić - poniechać
- smyk - urwis
- słuchatelnica - konfesjonał
- spodnioki - kalesony
- spokopić - zrozumieć
- spomiarkować się - domyślić się
- sprawić - naprawić
- starzyk - dziadek
- stracić się - zginąć
- strzykać - spluwać przez zęby
- styknąć - wystarczyć
- suć się - sypać
- swaczyna - podwieczorek
- syjmować - zdjąć
- synek - chłopiec
- szachtla - pudełko
- szaket - żakiet
- szałot - sałatka
- szola - winda w szybie
- szczyrkać - dzwonić czymś
- szkrabaka - zużyta miotła
- szmergiel - niespełna rozumu
- szpajcha - szprycha
- szpyrka - słonina
- sztajger - sztygar
- sztand - stragan
- sztompel - stępel, drewniane podpory, stojaki
- sztrafa - kara
- sztuchnąć - szturchnąć
- sztudować - studiować
- szumina - piana
- szwandrać - szwargotać
- szynka - sztaba żelaza
- szynkarka - kelnerka
- ślimtok - brudas, przezwisko
- śmiertka - śmierć
- śmignąć - uderzyć batem
- świdrzyć - zezować
- świekra - teściowa
- tabulka - tabliczka do pisania
- tacik - ojciec
- tąpnąć - zatrząść się
- topek - nocnik
- truła - trumna
- trzepaczka - tu usta
- tunkać - tu maczać
- tuplikować - wyjaśniać
- udzik - udko
- ujek, ujec - wujek
- umasta - okrasa, omasta
- umazany - ubrudzony
- ustoń - zaprzestań
- uwarzyć - ugotować
- uzdo - spodobało
- użąglić - użądlić
- wachta - warta
- wachterz - wartownik
- wadzić się - kłócić się
- wajać - prosić, błagać
- wandrus - wędrownik
- wartko - prędko
- warzyć - gotować
- wciepować - wrzucać
- wele - obok
- wertikol - szafa na bieliznę
- weta - zakład
- wetli sie - założyli się
- widełka - widelec
- wiela - ile
- wielgachny - bardzo wielki
- wierch - wierzch
- wojok - żołnierz
- woniać - wąchać
- wonieć - pachnieć
- wuszt - kiełbasa
- wyciepać - wyrzucać
- wychodek - ustęp
- wykludzić - wyprowadzić
- wynokwiać - wydziwiać, wymyślać
- wyplędzieć - wysunąć język
- wysiady - gromadne plotkowanie
- za jedno - po imieniu
- zaklupać - zapukać
- zakucać - zakaszleć
- zawachować - przypilnować
- zawdy - zawsze
- zawiścić - zazdrościć, zawiść
- zgniły - leniwy
- z kuli - z powodu
- zmarasić - zbrudzić
- zmaścić - ukraść
- zmierzły - zrzędliwy
- zoki - skarpety
- zrzadło - lustro
- zwada - kłótnia
- żeleźniok - okrągły piecyk żelazny
- żymlok - bułczanka
- żymła - bułka
- żynąć - gnać, pędzić